زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

مقام اجمال





موارد وجود شرایط و مقتضی برای اجمال گویی را مقام اجمال گویند.


۱ - تعریف



مقام اجمال، مقابل مقام بیان می‌باشد. در این مقام، غرض گوینده به خاطر موقعیت و جایگاهی که دارد (به این تعلق گرفته که) حکم به صورت مبهم مطرح بشود و اجمال گویی کند؛ یعنی مطلبی را به روشنی و به صراحت بیان نکند؛ به بیان دیگر، شرایط و مقتضی برای اجمال گویی وجود دارد و متکلم با توجه به آنها کلامی را سربسته و پوشیده بیان می‌کند، مانند سخن عقیل که گفت: «امرنی معاویة ان اَسُبَّ علیّاً الا فالعنوه» که ضمیر در «فالعنوه» به معاویه برمی گردد، و عقیل با زیرکی آن را به صورت پوشیده و اجمال ابراز نمود.

۲ - نکته



اهمال و اجمال در مراد استعمالی مطرح است نه مراد جدی، و هر دو در این مشترک هستند که مولا در مقام بیان مراد استعمالی نیست، اما در اجمال، غرض مولا به این تعلق گرفته که حکم به صورت پوشیده گفته شود، و اهمال یعنی «عدم تعلق غرض» نه به بیان تمام مراد و نه به بیان به صورت اجمال و ابهام.
[۲] سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۹، ص۸۲.
[۳] الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۳، ص۲۴۴.
[۴] الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۳، ص۲۴۷.


۳ - پانویس


 
۱. محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۱، ص۱۷۸.    
۲. سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۹، ص۸۲.
۳. الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۳، ص۲۴۴.
۴. الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۳، ص۲۴۷.


۴ - منبع



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۷۰، برگرفته از مقاله «مقام اجمال».    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.